W czwartek, 29 czerwca w Polsce w Skierniwicach się odbywała Pierwsza Konfererncja Tematyczna Branży Grzybów Uprawnych. Tematem Konferencji były aktualne problemy ochrony uprawy pieczarek w kompostowni, wytwórni okrywy i na pieczarkarni. Omawiałiśmy nowe narzędzia i środki dezynfekcji na bazie ditlenku chloru.
Organizatorem wydarzenia wystąpiły trzy podmioty: Instytut Ogrodnictwa, MEXEO oraz Torfan.
Partnerami medialnymi były SBGW, Pieczarki oraz UMDIS.
Na Konferencji mówiłiśmy o wynikach projektu barawczego BIOMEX oraz jego odziaływaniu na branżę pieczarkarską.
Od 1 padziernika w Polsce zabrania się używać środki na osnowie procholorazu (typu Sporgon). Przeprowadzone przez InHort badania stwierdzają że nowa metoda może być rozwiązaniem w kwestiach ochrony pieczarki. Metoda polega na stosowaniu ClO2 który jest dozwolony. Stosować można trzema sposobami – podlewanie, do okrywy, oraz gazowa dezynfekcja.
Na Konferencji się zebrało około 60 osób z branży pieczarkarskiej.
Zdjęcia z Konferencji
Stręcenia wystąpień
„Pięcioletni projekt badawczy BIOMEX 2018-2023 – założenia i rezultaty”.
Dr hab. inż. Wiesław Hreczuch, Właściciel MEXEO, kierownik projektu BIOMEX
Streszczenie
W latach 2018 – 2023 zrealizowano jeden z największych projektów badawczych w branży grzybów uprawnych w kraju, pt. „Innowacyjna okrywa i podłoże do uprawy pieczarek”.
Główne założenia i kamienie milowe projektu obejmowały:
– Opracowanie metod analitycznych kontroli zawartości składników aktywnych (fungicydów, insektycydów i bakteriocydów) w materiałach uprawowych i pieczarkach, w celu zapewnienia właściwej kontroli.
– Wyznaczenie stężeń skutecznych biobójczo stosowanych substancji aktywnych wobec głównych patogenów pieczarek oraz stężeń substancji aktywnych bezpiecznych dla rozwoju grzybni pieczarki.
– Opracowanie nowych skutecznych preparatów i metod dezynfekcji w produkcji okrywy, kompostu i w uprawie pieczarek.
– Weryfikacja wyników projektu w skali przemysłowej produkcji.
Realizowane w tym zakresie prace obejmowały:
– Badania laboratoryjne in-vitro, posiewowe na płytkach agarowych.
– Testy pudełkowe, w tym z udziałem jaj, larw i owadów dorosłych muchówek.
– Badania uprawowe w słoikach i doniczkach.
– Prace poletkowe w skali 50 m2 do 100 m2,
– Następnie badania w skali upraw doświadczalnych do 250 m2.
Na tym zakończyły się prace z materiałami uprawowymi sztucznie inokulowanycmi głównymi patogenami pieczarek, aby ocenić skuteczność i bezpieczeństwo stosowanych metod i środków.
W kolejnych etapach podjęto badania przeniesienia skali. Nastąpiła weryfikacja wcześniejszych wyników doświadczalnych w warunkach operacyjnych, to jest upraw przemysłowych w otoczeniu rzeczywistym, od kilkuset do kilku tysięcy m2.
Uzyskane rezultaty:
Opracowanie mykoselektywnych warunków/technologii wytwarzania kompostu (mykoselektywny kompost BIOMEX), w tym dezynfekcji gazowym ClO2 hal zasiewów grzybni oraz tuneli przerostowych.
Opracowanie nowej technologii dezynfekcji okrywy ditlenkiem chloru (mykoselektywna okrywa BIOMEX), zamiennie do dezynfekcji formaliną.
Opracowanie nowej technologii ochrony w mykoselektywnej uprawie pieczarek, w tym:
– z dezynfekcją wody technologicznej w systemie PLEASE ClO2,
– z dezynfekcją gazowym ClO2 hal uprawowych, z uwzględnieniem dezynfekcji podłoża III fazy po wyłożeniu na półki, po zamknięciu bramy, w celu likwidacji zakażeń wtórnych powierzchniowych i owadów dorosłych oraz jaj muchówek,
– z eliminacją dezynfekcji termicznej oraz stosowania innych środków chemicznych.
– z zastosowaniem jednego preparatu do mycia i dezynfekcji obiektów socjalnych (szatni, stołówek,
warsztatów, sanitariatów, korytarzy/łączników).
Projekt zrealizowano z udziałem:
– Instytutu Ogrodnictwa PIB w Skierniewicach (uprawy doświadczalne),
– firmą LAB-EL w Rogowie pod Warszawą (automatyka i zdalne sterowanie urządzeń dozujących) oraz partnerami przemysłowymi z branży grzybów uprawnych, w tym:
– FUNGUS w Rakoniewicach (kompostownia i pieczarkarnia),
– TORFAN w Skierniewicach (wytwórnia okrywy – współorganizator konferencji),
– Z. Marczak w Zakrzu koło Łosic (pieczarkarnia).
oraz z udziałem licznych innych partnerów, gdzie wykonywano próby dezynfekcji.
W przeprowadzonych badaniach potwierdzono efekt podwyższonego plonowania pieczarek, na skutek ograniczonych strat chorobowych, na poziomie od 5% do 20%, w stosunku do upraw bez ochrony lub prowadzonych z udziałem innych znanych z praktyki środków i metod dezynfekcyjnych lub środków ochrony roślin.
Niezbędnym okazało się opracowanie nowych narzędzi dozujących, w tym generatorów gazowego i roztworowego ClO2 oraz stacji uzdatniania wody technologicznej PLEASE ClO2.
Opracowano i zastosowano nowe preparaty biobójcze na bazie ditlenku chloru, w tym:
– Armex 5 vH (do dezynfekcji gazowej)
– Armex 5 x – do dezynfekcji roztworowej/wodnej
– Armex 5 MD – do mycia i dezynfekcji powierzchni.
– Armex 5 GAL – do dezynfekcji okrywy.
Projekt zakończył się wdrożeniem wszystkich elementów (nowych metod i środków) zintegrowanych w technologii BIOMEX, poddanej ochronie prawem wynalazczym.
„Ogólna charakterystyka oraz właściwości biobójcze roztworów ditlenku chloru względem wybranych patogenów pieczarki”
Dr inż. Arkadiusz Chruściel, Dyrektor B+R, MEXEO
Streszczenie
Specyficzne cechy ditlenku chloru (ClO2) jak silne właściwości utleniające, występowanie w stanie gazowym przy jednoczesnej wysokiej rozpuszczalności w wodzie, w powiązaniu wysoką skutecznością biobójczą oraz brakiem szkodliwych produktów ubocznych dezynfekcji (DBPs) sprawiają, że preparaty oparte na ditlenku chloru stają się wysoce atrakcyjną alternatywą dla tradycyjnych środków dezynfekcyjnych.
Wyniki przeprowadzonych badań uprawowych właściwości biobójczych roztworów ditlenku chloru względem najczęściej występujących patogenów pieczarki wykazały znaczący spadek zapadalności modelowych upraw na infekcje zainokulowanymi szczepami patogenów.
„Wykorzystanie gazowego ditlenku chloru w zwalczaniu patogenów pieczarki – wyniki badań” Dr inż. Joanna Szumigaj-Tarnowska, Pracownia Uprawy Warzyw i Grzybów Jadalnych, Instytut Ogrodnictwa – Państwowy Instytut Badawczy, Skierniewce
Streszczenie
Choroby grzybowe w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus powodują
znaczne starty plonu, a ich zwalczanie jest trudne, gdyż warunki uprawowe oraz wymagania
żywieniowe pieczarki również sprzyjają rozwojowi patogenów. Ochrona upraw pieczarki i kontrola rozprzestrzeniania się chorób polega głównie na zachowaniu zasad higieny w zakładzie oraz stosowaniu środków ochrony roślin. Liczba dostępnych preparatów niestety drastycznie spada, a ich skuteczność też nie zawsze jest wystarczająca.
Celem badań w ramach projektu BIOMEX prowadzonych przez InHort we współpracy z MEXEO była ocena skuteczności nowej metody zwalczania chorób grzybowych i bakteryjnych w uprawie pieczarek.
Oceniono skuteczność dodawania ditlenku chloru do okrywy torfowej oraz dodatkowo dezynfekcji powietrza i powierzchni upraw gazowym ClO2, w ograniczaniu infekcji grzybowych i bakteryjnych.
W prezentacji przedstawione zostaną wyniki badań uprawowych prowadzonych, zarówno w donicach, jak i na półkach. Skuteczność stosowanych zabiegów oceniano na podstawie plonowania pieczarek oraz nasilenia objawów chorobowych w pierwszym i drugim rzucie.
Uzyskane wyniki wskazują, że dezynfekcja powietrza i powierzchni upraw ditlenkiem chloru w formie gazowej jest obiecującą metodą zwalczania głównych chorób infekcyjnych w uprawie pieczarki.
„Dezynfekcja hal uprawowych”
Mgr Daniel Siejak, Ekspert branży grzybów uprawnych, technolog, MEXEO, Kędzierzyn-Koźle
Streszczenie
W Polsce identyfikuje się dwie główne metody dezynfekcji hal uprawowych pieczarek: poprzez dezynfekcję termiczną parą technologiczną oraz poprzez dezynfekcję chemiczną. Na tle badań i monitoringu prowadzonego w ramach zadania Programu Wieloletniego „Rozwój zrównoważonych metod produkcji ogrodniczej w celu zapewnienia wysokiej jakości biologicznej i odżywczej produktów ogrodniczych oraz zachowania bioróżnorodności środowiska i ochrony jego zasobów”, finansowanego przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w latach 2011-2014, realizowanego przez Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach można stwierdzić, że metoda dezynfekcji nie ma znaczącego wpływu na wielkość plonowania pieczarek. Widoczne są natomiast zależności pomiędzy zdrowotnością upraw, a częstotliwością dezynfekcji, chociaż ilość stosowanych dezynfektantów też nie przekłada się na potencjał plonowania. Dane z lat 2011-2014 mówią, że przy zachowaniu odpowiedniego stanu sanitarnego można osiągać zbiory powyżej 30 kg/m2
. Coraz częściej zbliżamy się do postulowanych przez środowisko, związane z branżą 40 kg/m2. Jednak w tym zakresie pomimo wypracowanej bazy, nie kontynuuje się podliczania tych statystyk.
W ramach prowadzonego projektu badawczego BIOMEX, opracowane metody i urządzenia dozujące pozwalają na dodatkowe podniesienie stanu fitosanitarnego obiektu, z uwzględnieniem kilku ważnych, jednak nie docenianych momentów uprawy. Zastosowanie rezultatów projektu, może doprowadzić do wzrostu plonowania poprzez ograniczenie strat chorobowych, przy jednoczesnej rezygnacji z uciążliwych środków opartych na czwartorzędowych solach amoniowych oraz aldehydach, na rzecz dwutlenku chloru, który w środowisku ulega rozkładowi.
ClO2 działa niespecyficznie na patogeny poprzez utlenianie, co oznacza, że nie istnieje możliwość ich uodpornienia się patogenów. To jak działanie otwartego ognia na skórę, na co nie sposób się uodpornić.
“Błędy w utrzymaniu czystości w obiektach produkcyjnych, techniki mycia i dezynfekcji”.
Mgr Remigiusz Grzesiewicz, Ekspert branży grzybów uprawnych, MEXEO Centrum, Siedlce
Streszczenie
1. Omówienie i dobór środków myjących w zależności od rodzaju mytych powierzchni.
2. Porównanie metod mycia (mycie mechaniczne i urządzenia).
3. Miejsca omijane przy myciu.
4. Higiena w obiektach. Jak utrzymać w czasie cyklu.
5. Podsumowanie.
„Konkurencyjność a technologia Biomex”
Dr inż. Nikodem Sakson, Ekspert branży grzybów uprawnych, Poznań
Streszczenie
Rozwój polskiego pieczarkarstwa zależy o utrzymania konkurencyjności w stosunku do pozostałych krajów Unii. Podstawą utrzymania konkurencyjności polskich pieczarek jest niższy koszt zbioru oraz duża skala uprawy i koncentracji w coraz większych pieczarkarniach. W otoczeniu pieczarkarstwa na świecie poprawę efektywności osiągnąć chce się poprzez poprawę wydajności zbioru z jego robotyzacją włącznie. Podstawowym sposobem na utrzymanie konkurencyjności polskiej pieczarki jest wykorzystanie specyficznych warunków uprawy poprzez
tworzenie własnych innowacji.
Przykładem krajowym spełniającym te oczekiwania jest technologia BIOMEX obejmująca kompleksowe podejście do higieny produkcji w wytwórniach okrywy, kompostowniach i uprawach pieczarki, w warunkach braku środków ochrony roślin oraz wysokich kosztów energii.
Kompleks technologii higieny opracowany w ramach projektu Biomex to oryginalne rozwiązania oparte o ditlenek chloru opracowane w ramach programu badawczego realizowanego przez Mexeo we współpracy z InHort i partnerami przemysłowymi z branży grzybów uprawnych, której ideą jest stosowanie mocnej substancji utleniającej, naśladując naturalny mechanizm ochrony pieczarki. Oprócz wysokiej skuteczności zaletą utleniaczy jest niedopuszczanie do uodparniania się patogenów na stosowane środki do ich zwalczania. Po przeprowadzonych badaniach laboratoryjnych i w skali doświadczalnej zrealizowano prace wdrożeniowe a obecnie prowadzi się szeroką działalność upowszechnieniową. Konferencja zaprezentowała czym jest Biomex i jakie korzyści niesie dla branży. Pełny zakres informacji systematycznie zamieszczany jest w Biuletynie PIECZARKI oraz na stronie internetowej dezynfekcja-pieczarka.pl.
Dlaczego tak właśnie powinien przebiegać rozwój polskiego pieczarkarstwa; krajowe przedsiębiorstwo, własny pomysł program badawczy najlepiej ze wsparciem środków publicznych następnie wdrażanie wyników i ich upowszechniane?
W takim trybie rozwija sie produkcja grzybni Spyra, gdzie prowadzone są prace nad wykorzystaniem odpadów z produkcji pieczarek do wytwarzania białka z owadów, robotyzacja zbioru, wykorzystanie sztucznej inteligencji do sterowania zachowaniem pieczarek czy prognozowanie zbiorów. Także do podobnego modelu zbliżone są prace nad wyprodukowaniem krajowego dokarmiacza. Sytuacja ta sprzyja utrzymaniu konkurencyjności oraz pozostawia
korzyści ze stosowania innowacji w kraju. Wystarczy policzyć potencjalne korzyści jakie osiąga się w skali całej gospodarki przy użyciu krajowych surowców do produkcji grzybni czy dokarmiacza, w tym miejsca pracy, podatki, itp. Co też istotnie przyczynia się do ograniczenia śladu węglowego. W innym przypadku korzyści te pozostają w innych krajach a przy stosowaniu tych samych elementów technologii zmniejsza się konkurencyjność produkcji krajowej.
Dlaczego nie inaczej?
Odpowiedzi na to pytanie dostarczają efekty wykorzystania kukurydzy jako dokarmiacza, gdzie koncepcja powstała wewnątrz branży i była w warunkach produkcyjnych wdrażana. Zakres zastosowania tej innowacji obecnie jest stosunkowo niewielki, mimo, że można uzyskać porównywalne wyniki jak w przypadku dodatku białkowego. Podstawą jest posiadanie standardowej jakości kukurydzy i stopnia jej granulacji. Mimo że taki produkt już istniał na rynku
to chęć przygotowania/preparacji kukurydzy samodzielnie spowodowała ograniczenie jej stosowania.
Podsumowanie
Do zastosowania w uprawie pieczarki w kraju muszą trafiać innowacje powstałe najlepiej poza samą sferą produkcji/uprawy, za którymi stoją konkretne przedsiębiorstwa oraz rozwiązania mają charakter produktu i przechodzą fazę badań, wdrożeń i upowszechniania. Przykładem takich działań jest również BIOMEX. Muszą spełniać one jeszcze jeden warunek, być konkurencyjne względem oferty z zewnątrz. To nie marketing powinien przekonywać a wyniki i korzyści.
Przebicie się do powszechnej praktyki nowych rozwiązań nie jest jednak ani oczywiste, ani łatwe.
Wymaga odwagi w podejmowaniu decyzji i konsekwencji oraz kompleksowego działania w środowisku złożonym z bardzo wielu czynników decydujących o ostatecznym wyniku.Macie zapytania o technologii stosowania ClO2? Malwina Siejak, Koordynator Konferencji: +48602443142, malwina.siejak@mexeo.pl
